Bir Zamanlar Çubuk Barajı
Aydınlıkevler istikametinden havaalanına doğru yol alıyoruz. Hasköy – Siteler yol ayrımından sağa dönmek ve çubuk – 1 barajının bugünkü halini görmek içimden geldi. Yol ayrımında eskiden Çubuk Barajı’nı gösteren levha vardı, bu levha kaldırılmış, önce bu dikkati çekiyor. Yolda ilerlemeye başlıyoruz. Toki’nin kuzey Ankara projesi nedeni ile Toki şantiyesine kadar yol yapılmış ve asfaltlanmış, köy yolunu andıran eskimiş bir yoldan devam ediyoruz ve giriş kapısına ulaşıyoruz. Geçmişte çok geçtiğim için ve ailece piknik yaptığımız, hafta sonları oturacak yer bulamadığımız baraj mekanının bugünkü halini göreceğiz, içimizde bir burukluk var, zira barajın su toplama kapakları yıllar önce açılmış ve artık barajın su toplama özelliği, yenileme yapılacak söylemleri ile kaybolmuştur. Nihayet baraj alanına giriyoruz. Barajda 2010 yılından itibaren su tutulmamakta çubuk çayının suyu doğrudan kapaklardan akmaktadır.
Kapıda iki adet güvenlik görevlisi girebileceğimizi elleri ile işaret ediyor. Ancak o ne? İlk izlenim içimizi burkuyor. Baraja gelen su olduğu gibi dışarıya akıyor, baraj sanki tersine dönmüş, akan sular yer yer göletler oluşturmuş, göletlerin içerisinde adacıklar oluşmuş, baraj kompleksi içindeki tüm binalar bakımsız ve harabe bir vaziyette, görüntü üzücü, tek güzellik tahrip edilemeyen doğal güzellikler. Ankara’nın en güzide mesire yeri olan çubuk – 1 barajı bugün içler acısı bir vaziyette, barajın kapakları açıldığından bu yana hiç bakım görmemiş vaziyette, hafta sonu olmasına rağmen piknikte aile görmüyoruz. Gençler gelmişler bir kısmı görmek için, bir kısmı ise öylesine, ancak parmakla sayılacak kadar insan var. Peki bu barajın önemi ne? Neden bu halde bunu anlamak istiyoruz.
Çubuk – 1 barajı Cumhuriyet döneminin ilk barajı olup, Ankara’nın su ihtiyacını karşılamak için Atatürk’ün isteği ile tamamen Türk mühendis ve işçilerince yapılmış tarihi bir eserdir.
Barajın önünde çiçekler ve halı desenli panoramik motifler vardı, zamanında onun önünde fotoğraf çektirmiştik, aynı alanda yine fotoğraf çektirdim. Ancak zemin tamamen beton kaplanmıştı. Fotoğraflardan göreceksiniz manzarayı, güzelim sedirler kurumaya başlamış, bir kısmı ise kökünden kesilmişti.
Ulu Önderin sık sık ziyaret ettiği, en son 1938 yılında gezdiği bu mekan, terk edilmiş bir görüntü taşıyor. Tarihi Gölbaşı Gazinosu harabe bir vaziyette, köpeklerin yaşam yeri olmuş, burasının ivedi müzeye çevrilmesi düşünülmez mi? Acaba böyle bir yönetici çıkacak mı? Bazı şeyler anlatılmaz görülmesi gerekir.
Baraj önünde inceleme yaparken, bir grup liseli öğrenci, barajın iç kısmına girip meraklarını gidermeye çalıştıklarını görüyoruz, sohbet ediyoruz. Gençler barajın eski durumunu bilmedikleri için bugünkü halinin coğrafyasını güzel buluyorlar. Onlara biraz eski günleri anlattık, gençler ilgi ile dinlediler.
Ankara’ya gelenlerin ilk uğrak yerlerinden en önemlisi olan Çubuk – 1 barajı, evlenme törenlerinde Ankaralıların fotoğraf çektirdikleri, halkın her zaman piknik yaptığı bir mesire yeri idi. Göletinde sandalların gezindiği, barajdan akan suların sesinin insanları dinlendirdiği, sayısız kuşların ve çiçeklerin bulunduğu, eşsiz bir doğa harikası bir yerken, bugün adli olaylar ile anılan bir yer haline gelmiştir. 03 Mart 2010 ve 14 Nisan 2014 tarihli gazete haberlerinde öldürülen taksicinin ve aşk cinayetine kurban iki canın cesetlerinin bu baraj mıntıkasında bulunduğu bildiriliyor. Terk edilmiş ve sahipsiz bu bölge bugün ilgi bekliyor. Kuruyan dev gibi sedirler ve çamlar bakımsızlıktan ölüyor, yerlerine yenisi dikilmiyor. Peki ne yapmalı?
Ankara gönüllüleri, sivil toplum kuruluşları ve sevenleri bu cumhuriyet eserine sahip çıkmalıdır. Bugünkü şartlarda tabii ki su ihtiyacını karşılamaz, ancak mesire yeri olarak yeniden canlandırılmalı ve hizmete bu şekilde sunulmalıdır. Görev tüm Ankaralılara düşüyor.
Esen kalınız,
Ali İyibil
Atatürk’ün tüm eserlerine karşı olan zihniyetin tahribatı. Bu hıncı, tüm ülkenin duyması gerekir. Çok acıdım. Çalışmalarınız için teşekkürler..
. .
Iki gencli, eski kagit resim kac senesinde cekilmis acaba?
Selamlar, 1970 yılı civarında sanırım, tam tarihini öğreneyim, paylaşayım.
1966 yılı doğru tarihmiş, sevgiler.
Amcam 90 lı yılların başında Çubuk – 1 barajından sorumlu mühendis olarak görev yapıyordu…DSİ ‘nin lojmanlarında yani baraj mıntıkası içerisinde ikamet ediyordu…çocukluk yıllarımda her haftasonu ailece baraja gidiyorduk…bende çok derin hatıraları olan mistik bir mekan olarak ayrı bir değeri var çubuk -1 barajının…göl başı gazinosunda ve bent köprüsüne çıkan merdivenin başındaki büfede çalan şarkılar hala kulaklarımda çınlıyor…Çubuk – 1 barajıyla alakalı fotoğraf paylaşıp mazimizi bizlere hatırlatıp o anları yaşatan herkese teşekkür ediyorum…
değerli yorumunuz için çok teşekkürler, betimlemenizle yazıya katkıda bulundunuz gerçekten.
Çekim Etkisine çok teşekkürler.
Ben teşekkür ederim Burçay Hanım…Bu konuda duyarlı olan herkese ayrıca teşekkür ediyorum.28 Ekim 2014 tarihinde kuzenim ve ağabeyimle beraber barajı yıllar sonra ziyaret etmenin heyecanını yaşıyorduk…Barajı görmeyeli tam 18 yıl olmuştu.Tüm ihmallere rağmen baraj daha bir güzel, daha bir ışıltılı göründü gözüme…Baraj adeta yıllara ve ihmallere meydan okuyan bir ihtişamla, ama kırgın ama yalnız bekliyordu ziyaretçilerini ve sevenlerini…Ankara’da daha önce hiç görmediğim büyüklükte ihtişamlı ağaçları burada gördüm…Ankara’da yaşayan ve sayısı – hiç abartmıyorum – milyonlarla ifade edilebilecek bir insan nüfusu hala burada böyle bir doğa harikası ve tarihi mirasın olduğunun farkında bile değil…Baraj, – hiç hak etmediği halde- alkoliklerle,cinayetlerle ve cesetlerle anılır olmuş…Barajda ANFA güvenlik birimi ve Büyükşehir Belediyesi bünyesinde görev yapan peyzaj ve temizlik görevlileri bir nebze olsun kontrolü sağlamaya çalışıyorlar…O güzelim yapılar; gölbaşı gazinosu,kumanda odaları, baraj kapaklarını aktive eden makine dairesi,elektrik panoları,bent içine açılan kitabeli tünel girişi,Atatürk Köşkü…hepsi çok sahipsiz ve bakımsız…dikkatimi çeken çok daha vahim bir durumu sizlerle paylaşmak isterim.barajın teknik donanımlarının bulunduğu tüm mekanların kapıları ardına kadar açık.sanki gizli bir el, bu kapıları kasten açmış ta birileri gelip buraları tarumar etsin istiyor gibi…zamanında Alman teknolojisi ve mimarisinin kullanıldığı barajda her şey o kadar itinalı ve özverili yapılmış ki neden çürümeye terk edildiğini anlamakta gerçekten zorlanıyor insan!!! panolardaki ve makine dairelerindeki elektrik devreleri hala çok sağlam görünüyor…kapak dişlilerinin üzerindeki grass yağlar bile direniyor vefasızlığa…Bizim dedelerimizin vergileriyle, tamamen öz kaynaklarımız kullanılarak ve emek harcanarak inşa edilen bu yapı ve oluşturulan doğal güzellik, gözümüzün önünde,Ankara’nın göbeğinde böyle bu şekilde yıkılıp yok olmamalı!!!
PEKİ NE YAPMALI???
* İlk etapta Çubuk -1 Barajı, daha fazla tahrip edilmeden, tadilat ve dönüşüm süresince insan girişine kapatılıp bu süre zarfında itina ile korunmalıdır.
* Baraj tabanında biriken su tamamen tahliye edilerek zeminde biriken mil ve kimyasal atıklar tamamen temizlenmelidir…
* Barajdaki tüm teknik yapılar (baraj kapakları,makine daireleri,halatlar,kapak açma motorları,aydınlatma elemanları) mutlaka ama mutlaka aslına uygun şekilde onarılıp çalışır vaziyete getirilmelidir. İlave makine ve donanımlarla değil de mevcut o tarihi nitelik kazanmış sistemi revize etmek daha anlamlı ve daha profesyonelce bir çalışma olur.Amaç yeni bir baraj inşa etmek değil de bir tarihi canlandırmak ve yaşatmak olmalıdır.Son model bir arabayla değil de antika-klasik bir arabayla gezmek ne kadar heyecan vericiyse işte barajı bu şekilde işler vaziyete getirmekte o derece ayrıcalıklı bir vizyonu yakalamamızı sağlayacaktır.
* Baraj havzasının ıslahı gerçekleştirilerek “temiz su” tutması sağlanmalıdır.
* Baraj tabanında “temiz suyun” birikmeye başlaması ile eş zamanlı olarak besin zincirinde birbirini yiyip tüketen değil de beraber yaşayabilen balık türlerinin baraj gölünde üreyip yaşaması sağlanmalıdır.
* Baraj bent köprüsü üzerinde; yıkılan, çürüyen zarar gören tüm yapılar yine aslına uygun şekilde onarılmalıdır.
* Barajın sosyal tesisleri aslına uygun restore edilmelidir.
*Avrupalı bir mimarın tasarladığı Gölbaşı gazinosu ve çevresinin, düğün salonu, restoran, çay bahçesi ve cafe olarak dizayn edilip bitişiğindeki yüzme havuzunun tekrar canlandırılması gerekmektedir.
* Baraj mıntıkasındaki tüm çevre koşulları iyileştirilmelidir.Asırlık çam ve ladinlerin değerini korumak adına her türlü tedbir alınmalıdır.
* Baraj havzasına giden tüm tali yollar ve patikalar kapatılıp tüm havza tel örgüler ve benzeri unsurlarla korunaklı hale getirilmelidir. Bu sayede barajın kontrol edilmesi zor bölgelerine insan ve hayvan girmesi engellenmelidir.
* Baraja girişler güvenlik kontrol noktasından sağlanmalıdır.Tüm ziyaretçiler tek bir güzergahtan baraja giriş yapmalıdır.
* Baraj Bendi altında yer alan tünel girişinin ve kitabelerin aslına uygun restorasyonu yapılmalıdır. Tünelin iç temizliği ve teknik bakımı yapılarak kapısı kilitli tutulmalıdır. Tünel kapısının kapalı olması çok gizemli bir hava katıyor baraja:)
* Atatürk Köşkü’nün aslına uygun restorasyonu yapılarak müzeye dönüştürülmesi gerekmektedir.
* Barajın tarihinin, kapasitesinin, yapılış amacının ve yapım aşamalarının yazılı ve görsel olarak ziyaretçilerin görebileceği yerlerde afişe edilmesi gerekmektedir. İnsanları bu şekilde bilinçlendirmek, barajın tekrar bir yıkıma uğramasını engelleyecek ve gerekli değerin ona verilmesinde önemli rol oynayacaktır.
* Mesirelik alanlarda piknik yapma olanakları daha düzgün bir altyapı ile sağlanmalıdır.
* İlave Spor tesisleri ve çocuk oyun alanları ile sosyal alanlar çeşitlendirilmelidir.
* Otopark imkanı optimal seviyede sağlanmalıdır.
* Barajın genelinde görev yapan güvenlik görevlilerinin bulunması, kötü niyetli kişileri ve bu kişilerin eylemlerini caydırıcı ve engelleyici bir etkiye sahip olması noktasında çok büyük önem arz etmektedir.
* Güvenlik ve temizlik noktasında ziyaretçilere, barajın güvenilir bir huzur ortamı olduğu hissi verilmelidir.
* Baraja entegre tüm teknik donanımlar tehlike arz ettikleri için korunaklı hale getirilmelidir.
* Suya düşme ve boğulma tehlikesine karşın korkuluklar ve uyarı tabelaları mutlaka yapılmalıdır.
* Baraj girişinde ziyaretçilerden makul bir ücret alınması – bu uygulama geçmişte de vardı – gerekmektedir. Barajın bakımı ve baraj ekibinin maddi ihtiyaçlarının karşılanması için bir katkı oluşturması açısından bu konu çok önemlidir.
* Son olarak Barajın tanıtımını yaparak insanları bu muhteşem dünya ile buluşturmalıyız.
Kaynakların asfalt, beton ve kaldırıma dönüşmesine tabii ki karşı değilim. Kent hayatı yaşıyoruz, bunlar da ihtiyacımız.Tek derdim biraz da; doğaya, tarihe ve
elektromanyetik dalgalardan, radyasyondan bir nebze arınmış sosyal alanlara kaynak ayırıp sağlık ve huzur standardımızın biraz yükseltildiğini görebilmek.
Pingback: Bir Zamanlar Çubuk Barajı - ek | Zamana Notlar
Yavuz bey,yazıya katkınıza çok teşekkür ediyorum.Önerileriniz inşallah yetkililere ulaşır.Cumhuriyet bu önemli eserinin yıllarca ilgisiz kalması elbette üzücü,baraj benim içinde unutamadığım bir mekan,zaman zaman bende eski anılarımı yenilemek için ziyaret ediyorum.Bir arkadaşım barajın bir fotoğrafını bana ulaştırdı bende eski albümlerimden barajın önündeki halı peysajı fotosunu buldum ve onuda yazıma ekliyorum.İlginize teşekkür ediyorum.Umarım bu uğraşılar sonuç verir ve bu tabiat harikası eski güzel günlerine kavuşur.Selam ve saygılar.
Ali Bey fotoğraflar için çok teşekkür ederim…Zahmet etmişsiniz…Ben de ümit ederim ki önerilerimiz, samimi gayretlerimiz olumlu bir neticeye dönüşür de bu tarih ve bu doğa eserine hak ettiği değer verilir…
Ve Göl Gazinosu yıkılır…
Her iki yazara teşekkürler, çok yerinde tesbitler ve öneriler var, hiçbirinin yapılmayacağına ismim gibi eminim, mutlaka başka projeleri vardır, hemen hemen aynı çocukluk dönemi hatıralarmız, her bölgesinde bulunmuşluğum olmuşdur, yukarıdaki restoranın isi Kafkas mıydı, tekrar teşekkürler, ( 68 lilerden bloğun varlığını öğrendim.)
Hasan bey kardeşim,ilgine teşekkürler.Belki ilgilenen çıkar birgün.Şu an itibariyle maalesef iyiniyetli düşünmemizi gerektiren bir gelişme yok.Üzülmemek elde değil.
elinize sağlık yararlı bir konu olmuş
Keyifle okuduğum bir yazı. Teşekkürler.
Çok hoş gerçekten keyifle okudum. Elinize sağlık. :)
Değerli okurlar,bu yazımızdan sonraki gelişmeleri görmek üzere bugün daha önce gezip tespit ettiklerimi yerinde incelemek üzere tekrar Çubuk Barajına gittim.Barajın 2015 yılından bu yana ziyarete kapatıldığını ve inşaata başlanıldığını ilgililerin belirtmesi üzerine içeri giremedim.Öğrendiğime göre bu mekanın yeniden düzenleneceği konusunda bilgi edindim.Umarın yapılacak düzenleme batıdaki örneklerine uygun olmasını diliyorum.Bu arada barajın biriken kum ve toprak tabakasının temizlendiğini ve tekrar su toplama işlevinin kazandırıldığını öğrendim.Çubuk Barajının yazılı ve sosyal medyada çok sayıda eleştiri konusu yapılmasının mutlaka katkısının olduğunu düşünüyorum.Okurlarımıza katkılarından dolayı teşekkür ediyorum.
Çocukluğumuzda Ankara’ya her gelişimizde teyzem bizi Çubuk barajı kenarına piknğe götürürdü üstellik Ulustan kalkan otobüsle…erken gidilirdi ki yer bulalım. Doğayla başbaşa güzel zaman geçirilirdi…son hali hüzün verdi… Bildiğim Adnan Menderes’in Ayhan Aydan hanımla ilk orada piknik yaparlarken tanıştığı…Umarım yeni düzenlemeler yapılır. Yazarın ve fotoğraflayanın ellerine yüreğine sağlık.
Herkese merhaba:) Barajla alakalı ben de gözlem yapmak için gittim fakat aynı durumla ben de karşılaştım… Yani içeri alınmadık:( Ahmet SOYAK isimli bir gezginin yapmış olduğu video çekimlerini youtube vasıtasıyla izleyip fikir sahibi olmaya çalıştım. Bu zat, zaman zaman baraj bölgesinde geniş açılı video çekimleri yapıp youtube üzerinden yayınlıyor(kendisini tanımıyorum ama teşekkür ediyorum). Bir de çevre yolu viyadüğünden geçtikçe göz ucuyla bakıyorum. Çalışmalar yıkıcı ve ağır aksak ilerliyor.Baraj gazinosu tarihi bir değer taşıyordu.Yıkmışlar… Tarih yıkılmaz, yaşatılır… Restore edilmeliydi… Anka Park Dinazorunun kuyruğuna yapılan harcamayla restore edilirdi o gazino… Amcam mühendis olarak görev yapmıştı bu barajda…90 lı yıllardı… Atatürk köşkü içerisindeki eşyaların akıbeti?… Oradaki taş plaklardan bahsetmişti amcam…nerede şimdi onlar?…Baraj taban mili temizlendi deniyor yıllardır, pek de dişe dokunur bir taban temizlik – tesviyesi görünmüyor… İnşallah ben yanılıyorumdur…arınmış su tutulması için iki adet arıtma tesisi yapılacaktı çubuk çayı üzerine. sanırım onlar da ya yarım kaldı ya da işlevsellikleri yok… Bu arada bilmeyenlere duyurayım:)Baraj lojmanları arkasındaki çamlıkların içinde eski bir meteoroloji istanyonu vardı, çocukken çok giderdik oraya:) Dev ıhlamur ağacından ıhlamur çiçekleri toplardık:) Tavşan, tilki, sansar, yılan görürdük; günlerce anlatırdık birbirimize:) Bıraksınlar Anka parkı da bu doğallığa bu tarihe yatırım yapsınlar… Temennimiz odur ki Bizim çocuklarımız da bizim yaşadığımız tabii ve tarihi atmosferi solusunlar… Saygı ve sevgilerimle…
Değerli arkadaşlar,güzel haber vereceğim.Çubuk -1 Barajı nın 29 Ekim 2020 günü yenilenmiş hali ile yeniden hizmete sunulacağı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı sayın Mansur YAVAŞ tarafından açıklandı. Teşekkürler sayın Başkan.
Değerli sayfa takipçisi arkadaşlar,Çubuk 1 Barajımız su tutmaya başladı.Yapılanları yerinde görmek üzere 10 Ocak 2022 günü barajı gezdim.Inanın çok sevindim.Güzel işler yapılmış özellikle Atatürk Evi restore edilmiş ve sergi salonu olarak düzenlenmiş.Yürüme yolları ve piknik alanları görülmeye değer.Dağlık kesimlerine Ankara keçisi heykelleri doğal ortamlarına yerleştirilmiş.Seyir tepesinden tüm baraj havzasını seyretmek mümkün .Giriş ücretsiz ve belediye otobüs servisi mevcut.Fazla yazmıyorum.Gidip göresiniz diyerek.Bütün bu güzellikleri kentimize tekrar kazandıran Belediye Başkanımız sayın Mansur Yavaş’a teşekkür ediyorum. Esenlikler diliyorum.