Kalecik’te Bir Gün
Ankara – Çankırı karayolu üzerinde Ankara’ya 71 km. mesafede tarihi bir yerleşim merkezi olan Kalecik İlçesi mevcut. Bu ilçe kalesi, ayvası, üzümü ve diğer meyveleri ile tanınmıştır. Hayvancılık az da olsa yapılmaktadır. Bu ilçeye önceden birkaç kez gitmiştim. Ancak, yakından tanımamıştım. İnternetten birazcık araştırınca dikkatimi çekti, bu amaçla tekrar yola çıktım. İlçeye girince tipik bir Anadolu yerleşim yeri olduğunu, tarihi binalar ve eski evler dikkatimizi çekiyor.
İlçeye girince meydanda ayaklarıyla üzüm ezen kadın heykeli bizi karşılıyor. İlçe tanıtımında ve ekonomisinde bağcılık önemli bir yer tutuyor.
Küçük bir araştırma yaparak, Kalecik kalesinin yolunu buluyoruz. Öncelikle güzel evler ve bahçeler arasından iyi sayılabilecek asfalt yolda gidiyoruz. Kaleye yaklaştıkça yolumuz dikleşti ve aracımda olanların korktuklarını hissediyorum, kale surlarını geçtikten bir müddet sonra aracımı güvenli bir yere park ediyorum. Buradan sonra yola yayan devam ediyoruz. Bir müddet sonra kalenin zirvesini görüyoruz. Büyük bir Türk Bayrağı ve Atatürk anıtı bizi karşılıyor. Atatürk anıtında dikkatimizi çeken Atatürk’ün elinde şapka tutuyor olması Gazi Mustafa Kemal şapka devrimini açıklamak için Kastamonu’ya giderken 23.08.1925 günü ilçede şapka giydiğini öğreniyoruz. Bu anıt bize o günü hatırlatıyor.
İlk planda Atatürk anıtının bir hayli bakımsız olduğu kaidesinin bozulduğu ve hiçbir personelin bulunmadığını görüyoruz. Kalenin üstünden manzara çok güzel çıktığımıza değiyor. Çevreyi dört cepheden seyrediyoruz. Havada güzel, rüzgar yok insan ayrılmak istemiyor. Kaleyi gezen gençlerden kaleden bir mağaraya girildiğini, yaklaşık (4) km. lik bu mağaranın Kızılırmak’a kadar uzandığını öğreniyoruz. Kaleden Kızılırmak Vadisini görebiliyoruz. Romalılar döneminde yapılan bu mağaranın Kızılırmak’tan su getirmek amacıyla yapıldığı kaynaklarda yazıyor. Günümüzde kanal kapalı tutulmaktadır.
Kalecik Karası ismini bilmeyen yoktur herhalde ilçede üzüm bağları geçmişte çok ünlü idi, son yollarda tekrar önem kazandı, hatta yabancıların toprak satın alarak bağcılık yaptıklarını da öğreniyoruz. Kalecik Karası üzümü değil ama bu üzümden üretilen şaraplar dünyaca ünlü, her yıl festival yapılmakta olup, bu festivale son mahalli seçime kadar şarap üreticilerinin de katıldığını ve tanıtım yaptığını öğreniyoruz. Son mahalli seçimden sonra yapılan festivalde bölgenin tanıtımında önemli gördüğümüz şarap üreticilerinin yer almadığını öğreniyoruz. Hangi gerekçe ile olursa olsun kalecik ismini dünyaya duyuran şarap sektörünün daha canlandırılması ihracat imkânlarının arttırılması bölge ekonomisi açısından son derece önemlidir. Kalecik karası üzümünden üretilen şaraba ABD ve Avrupa ülkelerinden talep olduğu da bilinmektedir.
Kalecik Kalesi’nin Romalılar döneminde Bursa Tekfurunun kızına çeyiz olarak yaptırıldığı Evliya Çelebi tarafından meşhur seyahatnamesinde belirtilmektedir. Kalecik Hititler, Romalılar, Selçuklular ve Osmanlılar dönemlerinde önemli bir yerleşim yeri olmuştur. İlçe 1075 yılından itibaren Türklerin hâkimiyetinde bulunmaktadır.
Kalenin eteklerinde eski yerleşimin izlerini görmek mümkün, eski tarihi kalecik evleri ve bu evler arasında 15.yy. dan kalma KAZANCI BABA türbesi ile karşılaşıyoruz. Türbedeki bilgilerden Kazancı Baba’nın 15.yy.da yaşadığı, Rufai Şeyhi olduğu ve Fatih Sultan Mehmet’in Tüfekçibaşı olduğu açıklamalarını tabelalardan öğreniyoruz. Türbe en son 1969 yılında restore edilmiş olup, ilçeye gelenlerin ziyaretine açık durumdadır.
Kalecik Kurtuluş Savaşında Sinop’tan malzeme sevkiyatında önemli rol oynamıştır. Mustafa Kemal Kastamonu’ya giderken ilçede ilçe eşrafından Şükrü Ağa’nın konağında bir müddet misafir edilmiştir. İlçe halkı Ata’nın şapkayı Kastamonu’dan önce kalecikte giydiğini söylemektedirler. Araştırmalarımızda aksine bir bilgiye rastlanmamıştır.
Şükrü Ağa Konağı halen restore edilmektedir. İlçede eski eser olarak Adliye Sarayı, eski Kalecik Evleri, Karahan Konağı, Kızılırmak üzerindeki köprü görülmeye değer yerlerdir.
İlçenin merkez nüfusu son yıllarda artarken, kırsal kesim nüfusu bir hayli azalmış durumdadır. Kalecik Ankara’nın görülmeye değer ilçelerinden birisidir. Turizm nispeten önem kazanmaya başlamıştır. Yaz aylarında Ankara’dan turlar düzenlenmektedir.
İlçenin girişinde Hükümet Konağı yakınında Şehitler Anıtı yapılmış olup, bu anıtta ziyaret edilmesi gereken bir yerdir. Dönüşte Kalecik’ten ilçede yapılan Kalecik ketesinden satın alıyoruz. Meyve zamanında satın alınacak daha çok şey olduğunu söyleyebiliriz.
Kalecik Kalesinin yolunun özellikle kaleye çıkış yol kesiminin yapılması ve Atatürk Anıtı ve çevresinin restore edilmesinin ilçeye değer katacağını ve bunun bir görev olduğunu belirtmeyi borç bilirim.
Esen kalınız.
Ali İYİBİL
Ankara, 25.05.2015
Bir yerleri geziyorsak senin katkın çok büyük.İyiki varsın kızım .Eline sağlık teşekkürler.
Kalecikli bir genç ve bir gezgin olarak yazınızı,büyük bir zevkle okudum, elinize yüreğinize sağlık, teşekkürler
Bağbozumunda da gitmek lazım…Yazı ve resimler aydınlatıcı teşekkürler..
2018 yılı itibariyle Atatürk Anıtının restore edildiğini görme imkanım oldu.ilgililere teşekkür ediyorum.Tanıtım oldukça olumlu gelişmelerin olacağı muhakkak.