Ankara Kulübü ve Ferfene Geleneği
Ankara kulübü 1932 yılında Mustafa Kemal Atatürk’ün direktifleri ile kurulmuş olup Ankara kültürünü, geleneklerini, seymenliğin aslını koruyan Ankara’nın en eski ve etkili sivil toplum kuruluşlarından birisidir.
Derneğin genel merkezi “Yenimahalle Çamlıca mahallesi 170. Sokak No: 2” adresinde olup, Ankara Konağı Kültür Merkezinde ve Abidinpaşa Konağında faaliyette bulunmaktadır.
Ahmet Hanif, Vehbi Koç, Fuat Börekçi, Dr. Ahmet Kazım Mıhçıoğlu, Hıfzı Oğuz Bekata, Sabit Kocabeyoğlu gibi Ankaranın tanınmış isimlerinin de bulunduğu 32 isimden oluşan kurucularca 1932 yılında Ankara’da kurulmuştur.
Kulüp, 31 Ağustos 1947 tarihinden itibaren “Ankara Kulübü Derneği” olarak faaliyetine devam etmiştir. Derneğin tüzüğünde derneğin siyasi faaliyette bulunamayacağı ve çalışma konuları detaylı olarak açıklamıştır. En önemli çalışma konularından birisi seymenlik geleneğini sürdürmek, Ankara kültürü ve kent kimliğine ilişkin araştırmalar yapmak, mevcut kültürel ögeleri yaşatmak ve yaygınlaştırmaktır.
Büyük önder Atatürk’ün Ankaraya gelişinde seymenler Atatürk’ü büyük bir coşku ve heyecanla karşılamışlar, bu karşılama kurtuluşa olan inancı kuvvetlendirmiştir.
Ankara Kulübüne Çankaya Belediyesinin mülkiyetinde bulunan Abidinpaşa Köşkü kulübe 2003 yılında tahsis edilmiştir. Köşk halen Ankara Kulübü Derneği tarafından hizmet binası olarak kullanılmaktadır. Ayrıca Yenimahalle Çamlıca mahallesinde yeni bir hizmet binası da 2017 yılından itibaren faaliyete geçmiştir.
Biraz da köşkün geçmişinden bahsedelim. Köşkü yaptıran Abidinpaşa kimdir?
1843 yılında doğan Abidinpaşa, 2. Abdülhamit devrinin Aydın vezirlerinden Prevezeli Ahmet Dino beyin oğludur. Abidinpaşa’nın Abidin Dino’nun dedesi olduğunu da burada belirtebiliriz. 1878 yılını takip eden yıllarda Diyarbakır, Sivas, Adana ve İstanbul valisi olarak görev yapmıştır. Zamanın hükümetleri başarılı çalışmalarından dolayı Dışişleri Bakanı ve bugünkü adıyla Denizcilik Bakanlığı görevlerinde bulunmuştur. 1883 yılında Ankara Valiliğine atanmış ve 8 yıl süreyle görev yapmıştır. Görev yaptığı yıllarda Ankaranın su sorununa çözüm bulmuştur. 1908 yılında valiler toplantısı için gittiği İstanbul’da vefat etmiştir. Mezarı İstanbul’da bulunmaktadır .
Abidinpaşa’nın görev yaptığı Ankara’nın kendi ismi ile anılan semtinde bir köşk yaptırdığı bilinmektedir. 1880 yılında yaptırılan ve bir müddet Ankara valilik binası olarak da kullanılan köşk 1920 yılında İstanbulun işgali üzerine Milli Mücadele ordusuna subay yetiştirmek üzere “Zabit Namzetleri Talimgahı” olarak kullanılmıştır. Subay adayları ile işgal edilen illerdeki askeri liselerden milli mücadele için kaçan öğrenciler burada eğitildikten sonra cepheye gönderilmişlerdir. Bugünkü Harbiyenin ilk temelini bu talimgah oluşturmuştur.
1920 yılında talimgahın açılışında Mustafa Kemal Paşa mezun olan teğmenlere (yaklaşık 200 teğmen) hitaben coşkulu bir konuşma yapmıştır. Konuşma metni köşkte mevcuttur.
Ankara Kulübünün çok sayıda etkinliğe imza attığı bir gerçektir. Özellikle milli bayramlarda düzenli olarak bu etkinlikler gerçekleştirilmektedir. Sosyal nitelikli uğraşlarla kulübün faaliyetleri arasında önemli bir yer tutmaktadır. Ankara’nın geleneksel kültürünün ve oyunlarının yaşatıldığını görmek mümkündür. Derneğin bir diğer sosyal faaliyeti seymenlik faaliyetinin sürdürülmesidir. Bu amaçla derneğin sosyal hizmet mahallerinde kurs ve seminerler düzenli olarak yapılmaktadır.
Günümüzde Ankara Kulübü “ferfene” geleneğini her Çarşamba Ankara’nın yöresel oyunları eşliğinde Abidinpaşa Köşkünde devam ettirmektedir. Bu toplantılarda yemek yenildiği gibi, müzik eşliğinde Ankara Seymenlerinin gösterileri ve oyunları izlenebilir.
Ferfeneyi ortak olarak, birlikte ve müştereken yapılan eğlence diye tanımlayabiliriz. Bu yüzyıllardır süren geleneklerimizden bir tanesi olup, Anadolu’nun değişik illerinde özellikle kış geceleri düzenlenmektedir. Bazı yörelerimizde ise sadece genç kızlar arasında yapılan bir eğlence olarak görülmektedir. Tokat Erbaa, Bolu ve Ankara’da örneklerini görmek mümkündür. Ankara Kulübünce düzenlenen ferfene gösterilerini Çarşamba günleri Abidinpaşa Köşkünde halka açık olarak izlemek mümkündür.
Ferfene geleneğini yaşatan Ankara Kulübü Derneğinin daha uzun yıllar hizmet vermesi dileğiyle, esen kalınız.
Ali İYİBİL
Çekim Etkisi’ne ve yazılarıma katkılarından dolayı sayın Şenol ERÇETIN’e teşekkürü borç bilirim.
Abidinpaşa 1885 sonlarında Ankara Valisi olmuştur. 1906 yılında İstanbul’da vefat etmiştir iki evlilik yapmış iki hanımı vardır Birisi Gül Hanım Diğeri Ankaralı Kormanlar sülalesinden Faika Hanımdır 2 oğlu 2 kızı vardır.Makaledeki Yanlışlıkların düzeltilmesini rica ederim.Atatürk Orman çiftliği arazisinin 30 bin metre karesi ve Köşkün arazisi Faika hanıma aittir.Mustafa kemal paşa Çiftlik arazisini kendi Maaşından ödeyerek Faika hanımdan satın almıştır.FERFENE Hakkında çok daha detaylı makalelerim eşitli dergilerde mevcuttur.
Haluk bey yanlış ise düzeltmiş oluyorsunuz.Teşekkür ederim.Ancak benim faydalandığım kaynaklardan edindiğim bilgidir.Ancak yazımda Çiftlik ile ilgili bir bilgi yer almamaktadır.Zaman zaman Ferfene etkinliklerinizi zevkle izliyorum.Iyi günler .
Abidin Paşa nın tanıtıldığı resimli panoda da Paşa’nın 1883 yılında Ankara Valisi olduğu belirtilmektedir.(köşkte mevcut pano)